Wychowanie do życia w zgodzie ze sobą

Autor: Anna Szuster-Frąckowiak

Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko w przyszłości wyrosło na zaradnego, mądrego człowieka, który będzie umiał poradzić sobie w świecie. Rodzice chcieliby
wyposażyć młodych ludzi we wszystkie umiejętności i możliwości potrzebne do osiągnięcia w życiu sukcesu i szczęścia. Czasami jednak zapominają, iż wychowanie jest procesem rozłożonym na lata i wymagającym uważnej obserwacji rozwoju dziecka i dostosowania się do jego faz.

Na każdym etapie rozwoju dziecko ma inne potrzeby i czego innego oczekuje od swoich opiekunów. Rodzice zaś muszą być elastyczni i dostosowywać swoje metody wychowawcze do tych potrzeb. Wychowanie zatem to proces podążania za rozwijającym się młodym człowiekiem i wspierania go w sytuacjach kryzysowych. Rodzice jednak często mają poczucie, że powinni uchronić swoje dzieci przed wszelkim złem i podjąć za nie ważne decyzje dotyczące np. wyboru szkoły, kolegów, zainteresowań. Dzięki temu mają poczucie, że zminimalizują ryzyko przykrych emocji: rozczarowania, złości i smutku u dzieci.

Tymczasem do prawidłowego rozwoju potrzebne jest znajomość całej gamy emocji i
rozwijanie umiejętności takiego ich regulowania, aby służyły one dobremu funkcjonowaniu człowieka. Warto więc towarzyszyć dziecku, kiedy jest smutne, lub zdenerwowane, wysłuchać go, zapytać o to czego w danej chwili potrzebuje, a nie za wszelką cenę szukać sposobów usunięcia niewygodnego uczucia. Przeżycie trudnej sytuacji, uświadomienie sobie emocji z nią związanych, przeżycie ich i poradzenie sobie z tym przeżyciem stanowią dobry krok ku nabywaniu umiejętności regulowania swoich stanów emocjonalnych, a przede wszystkim w ich akceptowaniu i pozwalaniu sobie na nie. Dzięki temu w przyszłości trudne emocje są postrzegane jako coś naturalnego i adekwatnego do sytuacji, w jakiej człowiek się znajduje, a nie jako coś, czego za wszelką cenę trzeba się pozbyć np. poprzez używki, czy zachowania kompensacyjne, jak np. nadmierna koncentracja na wyglądzie.
Zdarza się, że rodzice wolą różne rzeczy wykonać za dzieci, bo tak jest szybciej i dokładniej.

Dla dziecka jest to jednak z jednej strony komunikat, że wszystko zostanie zrobione za nie i nie warto się starać, z drugiej zaś informacja, że ono samo nie potrafi wielu rzeczy zrobić i nie jest w stanie sprostać oczekiwaniom najbliższych.
W wychowaniu zatem istotne jest pozwalanie dzieciom na podejmowanie prób, nawet
nieudanych. To pozwala im wypracować przekonania, że warto pracować, starać się, bo przynosi to wymierne korzyści. Dzieci nabierają umiejętności i sprawczości w codziennym funkcjonowaniu i dzięki temu buduje się ich pozytywny obraz samych siebie. 

Umiejętność radzenia sobie z trudnymi emocjami, poczucie kompetencji i sprawczości oraz wiedza, że można poszukiwać pomocy w trudnych sytuacjach stanowią ważne elementy pozytywnej samooceny. Idzie za tym postawa życzliwości i akceptacji dla samego siebie.