Jak pandemia wpłynęła na osoby z zaburzeniami odżywiania?

Autor artykułu: Emilia Kołodziejska

Pandemia przeszła przez naszą planetę jak tornado, pozostawiając po sobie wiele
zniszczeń. Tak dużo zmian, w tak krótkim czasie to dla psychiki człowieka spore
wyzwanie. Jak wygląda obecnie sytuacja osób chorujących na zaburzenia odżywiania? Co zrobić, aby odbudować swoje zdrowie?

Lockdown – dane statystyczne

Istnieje wiele badań dotyczących wpływu pandemii na zdrowie psychiczne ludzi. Wiele z nich wskazuje na to, że pandemia, a zwłaszcza czas lockdownu nie obyły się bez wpływu na nasze samopoczucie.

• 65% osób z zaburzeniami odżywiania doświadczyło pogorszenia objawów podczas lockdownu. Co ciekawe jednak 16% zgłosiło łagodną lub umiarkowaną poprawę w tym zakresie [1].
• 39% osób w wieku od 18 do 29 lat odczuwało większe zmęczenie i osłabienie [1].
• 41% młodych osób odczuwało samotność, a 44% przygnębienie lub stany depresyjne [2].

Wpływ pandemii na pogorszenie zdrowia psychicznego

Dlaczego czas epidemii tak mocno wpłynął na naszą psychikę? Istnieje szereg czynników, które mogą za tym stać:

• izolacja społeczna
• oddzielenie od bliskich
• wymuszona zmiana codziennych nawyków
• zamknięcie siłowni, basenów i innych miejsc, w których można było ćwiczyć
• częstsze korzystanie z mediów społecznościowych
• lęk
• niepewność
• utrudniony dostęp do służby zdrowia
• utrata pracy
• utrata bliskiej osoby

Jak osoby z zaburzeniami odżywiania radzą sobie ze stresem?

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe czynniki, można stwierdzić, że czas lockdownu był dla ludzi źródłem stresu. Dla jednych nastąpiła tymczasowa zmiana, dla innych przewrócenie życia do góry nogami.
Badania wskazują na to, że osoby chorujące na zaburzenia odżywiania wykorzystują nieefektywne sposoby radzenia sobie ze stresem, np. zajadanie problemów,
uciekanie od problemów, koncentrację na własnych emocjach, zamykanie się w sobie.
Brak umiejętności radzenia sobie ze stresem mocno utrudnia funkcjonowanie w życiu, w którym ludziom przytrafiają się różne sytuacje.

Dlatego warto skoncentrować swoją uwagę i działania na stopniową naukę efektywnego radzenia sobie ze stresem – tzw. „styl zadaniowy”. Polega on na zidentyfikowaniu problemu i próbie znalezienia jego rozwiązań w świecie rzeczywistym, a nie tylko we własnym wnętrzu. W szukaniu rozwiązań problemów może pomóc zaufany człowiek lub psychoterapeuta, ważne aby miał on rozwiniętą w sobie cechę sprawczości i mógł jej nauczyć kogoś innego.

Co można zrobić aby zmniejszyć poziom stresu?

Istnieje szereg sposobów na poprawę własnego samopoczucia psychicznego,
przedstawię kilka z nich.

Ograniczenie korzystania z mediów społecznościowych

Teoretycznie każdy z nas zdaje sobie sprawę z tego, że w mediach społecznościowych
ludzie pokazują się głównie od najlepszej strony lub wręcz używają filtrów aby poprawić swój wygląd. A jednak mimo wszystko dajemy się wciągnąć w tę grę i próbujemy dorównać naszym idolom w świecie rzeczywistym. Poza tym nie da się być najlepszym we wszystkich dziedzinach. Trenerzy mają widoczne mięśnie, bo spędzają mnóstwo czasu na siłowni, jest to ich praca. Dla modelek i aktorek ciało jest narzędziem pracy, więc poświęcają mu naprawdę dużo czasu. Czas jest zasobem ograniczonym i trzeba korzystać z niego mądrze. Jeśli ktoś chce być najlepszym we wszystkim, nie będzie w stanie być świetnym w swojej dziedzinie.

Co można zrobić? – Zauważyć jakie emocje i myśli pojawiają się podczas skrolowania FB, czy IG. Jeśli powoduje to spadek pewności siebie i niepokój, może warto byłoby
„odlajkować” niektóre konta lub wyznaczyć sobie konkretny czas, który poświęca się
mediom społecznościowym w ciągu dnia.

Odnalezienie własnych pasji i zainteresowań

Osoby, u których diagnozuje się zaburzenia odżywiania poświęcają wiele myśli i energii na sprawy związane z żywieniem. Tymczasem nasze życie składa się z wielu różnych obszarów, jak np. relacje z bliskimi, zajmowanie się zwierzętami, hobby (malowanie, śpiewanie, prace manualne, majsterkowanie, pisanie), nauka, medytacja, joga, podróże.

Co można zrobić? – Zastanowić się nad tym co lubiliśmy kiedyś wykonywać, jakie mamy talenty i predyspozycje. Czy coś szczególnie przyciąga naszą uwagę?

Ograniczenie oglądania i czytania informacji powodujących stres

To oczywiste, że chcemy wiedzieć na jakim poziomie są stopy procentowe i jak przebiega wojna w Ukrainie. Jednak czy potrzebujemy mieć włączony telewizor w newsami przez pół dnia? Albo czytać posty osób, które lubią podsycać niepokój?

Co można zrobić? – Ustalić, ile czasu w ciągu dnia chcemy spędzić na oglądaniu lub
czytaniu newsów? Rozważyć ukrycie w mediach społecznościowych osób i kont, które
sieją niekonstruktywny zamęt.

Pomoc dietetyka

W Internecie można zaleźć ogromną ilość informacji dotyczących jedzenia, w
dodatku wiele z nich wzajemnie się wyklucza. Dietetyka jest obszerną i dosyć
skomplikowaną wiedzą. Poza tym, zalecenia dietetyczne są sprawą mocno indywidualną.

Co można zrobić? – Znaleźć dietetyka pracującego w nurcie EBM (Evidence Based
Medicine), najlepiej zajmującego się zaburzeniami odżywiania. Taki dietetyk podejdzie do spraw związanych z żywieniem w sposób profesjonalny i naukowy. Nie będzie wciskał kilogramów drogich suplementów i „magicznych”, niedziałających, a przy tym
kosztownych sprzętów.

Pomoc psychoterapeuty i psychiatry

Czasem jest tak, że po wypróbowaniu wielu metod samopomocy nadal czujemy, że jest źle. Można to porównać to zachorowania na przeziębienie. Na początku stosujemy
metody domowe, ale gdy one zawiodą, musimy udać się do lekarza, ponieważ
problem wymaga specjalistycznego podejścia. Pomoc psychiatry i psychoterapeuty jest nieoceniona i daje prawdziwe wytchnienie od kłębiących się w głowie problemów.

Co można zrobić? – Znaleźć polecanego specjalistę, np. przez odpowiednie portale lub
poprosić kogoś bliskiego aby to dla nas zrobił i umówił nas na wizytę.

Literatura
[1] Sideli L, Lo Coco G. Effects of COVID-19 lockdown on eating disorders and obesity: A systematic review and meta-analysis. Eur Eat Disord Rev. 2021 Nov;29(6):826-841.
[2] Izdebski Z. Zdrowie, relacje w związkach i życie seksualne Polaków. https://www.uw.edu.pl/zdrowie-relacje-w-zwiazkach-i-zycie-seksualne-polakow/
[3] Simone M, Emery RL. Disordered eating in a population-based sample of young adults during the COVID-19 outbreak. Int J Eat Disord. 2021 Jul;54(7):1189-1201.
[4] Sikora D. Pacjenci z zaburzeniami odżywiania w dobie Covid-19. Psychoterapia 2 (197) 2021.
[5] Cooper M, Reilly EE. Eating disorders during the COVID-19 pandemic and quarantine: an overview of risks and recommendations for treatment and early intervention. Eat Disord. 2022 Jan-Feb;30(1):54-76.
[6] Fernández-Aranda F, Casas M. COVID-19 and implications for eating disorders. Eur Eat Disord Rev. 2020 May;28(3):239-245.
[7] Wiatrowska A. Radzenie sobie ze stresem u osób z zaburzeniami odżywiania. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia. VOL. XXX, 1, 2017.